Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12

Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12
Spis treści
  1. Przyczyny niedokrwistości z niedoboru witaminy B12
  2. Objawy niedokrwistości
  3. Rozpoznanie niedokrwistości z niedoboru witaminy B12
  4. Leczenie niedokrwistości z niedoboru witaminy B12
Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 jest to częste schorzenie hematologiczne powodujące zaburzenie syntezy DNA i upośledzenie dojrzewania jąder komórkowych. O niedokrwistości mówimy wtedy kiedy wartość hemoglobiny obniży się poniżej 12,0 g% u mężczyzn i 13,0 g% u kobiet.

Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 występuje najczęściej u osób pochodzących z północnej Europy, najczęściej po 40 roku życia. Kobiety chorują częściej niż mężczyźni.

Niedobór witaminy B12 powoduje rozwój niedokrwistość makrocytarnej z obecnością dużych krwinek we krwi obwodowej (wysoki wskaźnik MCV). Witamina B12 odgrywa ważną rolę w licznych procesach metabolicznych przebiegających w komórkach szybko dzielących się takich jak komórki krwi tkanka nerwowa (mózg, rdzeń kręgowy, nerwy obwodowe), układ pokarmowy od języka aż po jelito grube, skóra.

W urozmaiconej, codziennej diecie występuje średnio 5-15 g witaminy B12 a z tej ilości około 5 g wchłonie się do organizmu i jest to ilość pokrywająca zapotrzebowanie organizmu. Źródłem witaminy B12 niezbędnego składnika pożywienia, są przede wszystkim białka zwierzęce (czerwone mięso, drób, ryby, jaja, nabiał).

Największe zapasy witaminy magazynuje wątroba i wystarczają one na kilka lat. Witamina B12 wchłaniana jest w przewodzie pokarmowym, w końcowym odcinku jelita cienkiego przy współudziale tzw. czynnika wewnętrznego Castla, który produkowany jest w żołądku przez komórki okładzinowe. Jego brak uniemożliwia dostanie się witaminy B12 do krwi.

Przyczyny niedokrwistości z niedoboru witaminy B12

Najczęstszą przyczyną niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 jest:

  • niedobór witaminy B12 w codziennym pożywieniu (dieta wegetariańska)
  • niedobór czynnika wewnętrznego Castla:
    - stan po resekcji żołądka
    - choroby Addisona -Biermera (niedokrwistość złośliwa) w przebiegu której powstają przeciwciała przeciwko komórkom okładzinowym oraz przeciw czynnikowi wewnętrznemu z zanikowym autoimmunologicznym nieżytem żołądka typu A i bezkwaśnością
  • schorzenie jelit z zespołem złego wchłaniania
  • zwiększenie zużycia witaminy w przebiegu zakażeń tasiemcem bruzdogłowym szerokiem
  • nadmierny rozwój bakterii np w zespole ślepej pętli

Wszystkie przyczyny prowadzą do rozwoju niedokrwistości makrocytarnej z powodu niedoboru witaminy B12, która jednak następuje dopiero po kilku latach od chwili braku witaminy w pożywieniu ze względu na wieloletnie jej zapasy w organizmie.

Objawy niedokrwistości

Brak witaminy B12 w organizmie powoduje rozwój zmian chorobowych w różnych narządach okładu pokarmowego, krwiotwórczego i nerwowego:

  • przedwczesne siwienie
  • bladość skóry o odcieniu zółtocytrynowym z ogniskami odbarwień (białe plamy)
  • zażółcenie białkówek
  • zmiany zapalno-zanikowe błony śluzowej języka, przełyku, żołądka i jelit
  • gładki, lśniący język jakby pomalowany lakierem bezbarwnym
  • bolesne owrzodzenia w kącikach ust
  • pieczenie i palenie języka
  • biegunki, wzdęcia
  • wstręt do mięsa i potraw smażonych

Wobec długiego czasu rozwoju niedokrwistości, organizm przez wiele miesięcy adaptuje się do obniżonej liczby krwinek i niskiej hemoglobiny we krwi i mimo niskich parametrów morfologicznych, pacjent przez długi czas nie odczuwa żadnych dolegliwości. W późniejszym okresie trwania choroby pojawia się:

  • duszność
  • kołatanie serca
  • zawroty głowy
  • szum w uszach

W początkowym okresie uszkodzenia układu nerwowego dochodzi do rozwoju zmian neurologicznych polegają na wystąpieniu przykrych drętwień, pieczenia oraz osłabienia mięśni w zakresie kończyn dolnych. Często dochodzi się do rozwoju zaburzeń pamięci, drażliwość, chwiejność emocjonalną. Rzadziej dochodzi do rozwoju psychoz i ciężkich depresji.

Niekiedy pierwszymi oznakami niedoboru witaminy B12 mogą być objawy neurologiczne wynikają z demielinizacji nerwów rdzenia kręgowego oraz kory mózgowej. Do najczęstszych objawów należą:

  • neuropatia obwodowa
  • podostre zwyrodnienie sznurów rdzenia kręgowego (zwyrodnienie tylnych i bocznych sznurów rdzenia kręgowego)
  • ogniskowa demielinizacja istoty białej mózgu

Rozpoznanie niedokrwistości z niedoboru witaminy B12

W celu rozpoznania niedokrwistości z niedoboru witaminy B12 wykonuje się morfologię krwi w której stwierdza się dużą dużą krwinkę czerwoną (MCV powyżej 95fl), nadmiernie wybarwienie krwinki (MHC powyżej 34 pg). Do potwierdzenia rozpoznania niezbędne jest wykonanie biopsji szpiku kostnego, czyli pobranie próbki. Wykonuje się ją po to, żeby wykluczyć inne przyczyny niedokrwistości i nieprawidłowości krwinek czerwonych. Dodatkowo niski poziom witaminy B12 z zaburzeniem jej wchłaniania oraz z towarzyszącymi czasem innymi zaburzeniami tj. podwyższoną bilirubiną we krwi, obniżoną liczbą płytek i krwinek białych pozwala na ustalenie rozpoznania.

W niedokrwistości złośliwej stwierdza się zmniejszone wchłanianie witaminy B12 bez czynnika wewnętrznego oraz prawidłowe po podaniu czynnika wewnętrznego. U około 90% osób stwierdza się przeciwciała przeciwko komórkom okładzinowym a u 60% przeciwko czynnikowi wewnętrznemu. Wykonanie biopsji ściany żołądka stwierdza przewlekłe zanikowe zapalenie żołądka typu A.

Leczenie niedokrwistości z niedoboru witaminy B12

O ile to możliwe należy stosować leczenie przyczynowe.

Jeśli leczenie przyczynowe nie przyniesie spodziewanych efektów stosuje się podawanie witaminy B12 drogą wstrzyknięć domięśniowych. Poprawa morfologii wraz z rozpoczęciem leczenia następuje w ciągu kilkunastu dni. W ciągu 24-48 godzin następuje poprawa samopoczucia poprawie ulega sprawność intelektualna, obserwuje się tym większy wzrost odsetka retikulocytów, im większa była niedokrwistość. Jeżeli przyczyna niedoboru jest nie usuwalna, leczenie powinno być prowadzone do końca życia.

Poprawa w zakresie układu neurologicznego (zaburzenia chodu, bardzo utrudniające codzienne życie drętwienia kończyn) niestety następuje bardzo powoli a niekiedy nawet poprawa nie następuje wcale.

W przebiegu przewlekłego zapalenia żołądka typu A zaleca się wykonanie gastroskopii w związku z podwyższonym ryzykiem rozwoju raka żołądka.

Ocena artykułu

3.71
z 242 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(49)
4
 
(121)
3
 
(36)
2
 
(24)
1
 
(12)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
3.71 z 242 głosów

70%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty