Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa
Spis treści
  1. Wiadomości podstawowe dotyczące próby wysiłkowej
  2. Przygotowanie do próby wysiłkowej
  3. Badanie próby wysiłkowej
  4. Postępowanie po teście wysiłkowym

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa to badaniem EKG połączonym z monitorowaniem ciśnienia tętniczego oraz ogólnego stanu pacjenta wykonywane podczas kontrolowanego wysiłku fizycznego. W trakcie wysiłku fizycznego zwiększa się zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen i przy zwężeniu naczyń wieńcowych spowodowanych głównie w wyniku miażdżycy dochodzi do niedotlenienia serca, co uwidacznia się w postaci krzywej EKG.

Wiadomości podstawowe dotyczące próby wysiłkowej

Stosowany sprzęt
Badanie to wymaga oddzielnej pracowni, wyposażonej w specjalistyczną aparaturę. W trakcie badania monitorowane jest EKG zwykle przy wykorzystaniu komputera, a także ciśnienie tętnicze. Wysiłek fizyczny dozowany jest za pomocą cykloergometru (rodzaju stacjonarnego roweru treningowego z możliwością zmiany obciążenia) lub bieżni o zmiennym kącie nachylenia (najpierw idzie się po płaskim, a potem coraz bardziej pod górę). Stopniowane wysiłku jest zgodnie ze specjalnymi protokołami w zależności od stanu klinicznego pacjenta.

Czemu służy badanie
Badanie EKG podczas wysiłku pozwala zobiektywizować skargi pacjenta w przypadku podejrzenia choroby wieńcowej serca i z dużym prawdopodobieństwem potwierdzić lub wykluczyć chorobę naczyń wieńcowych. Jest to dość krótkie badanie, nie wymaga hospitalizacji i z powodzeniem można je wykonać w trybie ambulatoryjnym.

Przygotowanie do próby wysiłkowej

O czym powiadomić lekarza
Lekarz zlecający badanie na skierowaniu podaje istotne fakty z historii chorób badanego, ale warto pamiętać wszelkie choroby przebyte i aktualnie towarzyszące oraz leki jakie przyjmujemy na stałe, czy przyjmowaliśmy ostatnio. Nie wolno zapominać o zmianach zwyrodnieniowych stawów czy innych chorobach narządu ruchu, gdyż niezbędna przy tym badaniu jest elementarna sprawność fizyczna.

Wskazania

  • podejrzenie choroby niedokrwiennej serca
  • niestabilna choroba wieńcowa
  • ocena rokowania po przebytym zawale serca.
  • ocena skuteczności wdrożonego leczenia (farmakologicznego czy inwazyjnego)
  • ocena funkcji stymulatora o adoptowanej częstotliwości rytmu

Badania poprzedzające
Bezpośrednio przed badaniem wykonuje się EKG spoczynkowe, aby porównać je z tym w czasie wysiłku i po nim, a także aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania.

Ryzyko związane z badaniem
Ryzyko związane z badaniem jest niewielkie. Zgon występuje około 1/100 000 badań, świeży zawał serca ok. 3/100 000 tzw. nagłe zatrzymanie krążenia wymagające reanimacji - 5-8/100 000.

Przeciwwskazania do wykonania badania

  • świeży zawał serca (do2 doby)
  • niestabilna choroba wieńcowa
  • objawowe zaburzenia rytmu serca
  • znacznego stopnia niewydolność układu krążenia
  • świeży zawał płuca
  • świeży zator tętniczy płucnej
  • niektóre wady serca
  • ostre zapalenie mięśnia sercowego czy osierdzia
  • ostre rozwarstwienie aorty
  • przeciwwskazania względne (zaburzenia psychiczne lub niesprawność fizyczna uniemożliwiająca wykonanie wysiłku fizycznego, kardiomiopatia przerostowa, nadciśnienie tętnicze nieuregulowane, tachykardia lub bradykardia, blok przedsionkowo-komorowy wysokiego stopnia

Przygotowanie pacjenta do badania
Jest to mało obciążające badanie, dlatego nie ma wielkich restrykcji przed jego wykonaniem. Przed wykonaniem próby wysiłkowej wykonuje się standardowe EKG w celu upewnienia się, że nie istnieją żadne przeciwwskazania do jego wykonania. Na 3 godziny przed badaniem ni jest wskazane spożywanie posiłku oraz palenie papierosów. Dobrze jest także jeżeli badany przez ok.12 godzin przed próbą wysiłkową powstrzyma się od większych wysiłków fizycznych. Czasem przed wykonaniem badania odstawia się niektóre leki, aby uzyskać bardziej wiarygodny wynik.

Badanie próby wysiłkowej

Badany proszony jest o rozebranie się do pasa. Następnie lekarz lub technik przykleja elektrody do klatki piersiowej pacjenta (10 sztuk - tak jak w standardowym EKG). Zakładany jest mankiet do mierzenia ciśnienia tętniczego. Badany wchodzi na bieżnię, aparat wykonuje spoczynkowe EKG, a następnie rozpoczyna się ćwiczenie. Na początek stosuje się tzw. obciążenie wstępne, dla przyzwyczajenia badanego do bieżni. Po chwili bieżnia przyspiesza, a badany musi nadążyć za nią wykonując jednocześnie coraz większy wysiłek. W międzyczasie, monitorowane jest EKG, a co 2 minuty mierzone ciśnienie tętnicze. W przypadku cykloergometru ustala się prędkość pedałowania na około 60 obrotów na minutę i co pewien okres czasu wykonujący badanie zwiększa obciążenie.

Koniec badania następuje z przyczyn:

  • obiektywnych (parametry obserwowane przez lekarza) - zmęczenie, ból w klatce piersiowej, osłabienie,innego rodzaju dyskomfort (np. bóle nóg, duszność, zawroty głowy), badanie przerywane jest w każdym przypadku na prośbę chorego
  • subiektywnych (odczucia pacjenta) - zmiany w monitorowanym EKG świadczące o znacznym niedokrwieniu mięśnia serca, zaburzenia rytmu serca, zmiany ciśnienia tętniczego (nadmierny wzrost lub spadek), zmiany osłuchowe nad płucami, zmiany wyglądu pacjenta, np. zimny pot, ochłodzenie czy zasinienie skóry lub śluzówek

Postępowanie po teście wysiłkowym

Opieka po badaniu
Po wykonaniu wysiłku jest czas na odpoczynek. Badany pozostaje monitorowany jak poprzednio przez okres kilku minut, aby stwierdzić, czy zmiany pojawiające się podczas wysiłku wycofują się podczas odpoczynku. Mierzone jest także ciśnienie tętnicze.

Wynik badania
Wynik badania (komputerowy wydruk) otrzymujemy praktycznie natychmiast, niemniej jednak tak jak zazwyczaj musi być on zinterpretowany przez lekarza. Najpierw ocenia je lekarz wykonujący badanie, stwierdzający jak duży wysiłek wykonał badany a także czy i dlaczego został on przerwany. Następnie ocenia całe badanie jako dodatnie lub ujemne.

Test ujemny jest wynikiem "dobrym" a test dodatni - "złym". Oznacza to, że wynik ujemny testu wysiłkowego nie potwierdza występowania choroby wieńcowej w stopniu istotnym klinicznie, natomiast wynik dodatni czyni rozpoznanie choroby niedokrwiennej serca wielce prawdopodobnym ale nigdy w 100%. Dodatni wynik testu wysiłkowego zwykle jest wskazaniem do wykonania koronarografii. Jednak ostateczną decyzję podejmuje lekarz prowadzący.

Możliwe powikłania
Ewentualne ciężkie powikłania i częstość ich występowania podano opisując ryzyko związane z badaniem. Można do tego dodać jeszcze uczucie zmęczenia, ogólnego rozbicia, mogące utrzymywać się czasem przez kilka dni. Oczywiście istnieje także możliwość mechanicznego urazu związanego z wysiłkiem.

Ocena artykułu

4.18
z 65 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(30)
4
 
(26)
3
 
(3)
2
 
(3)
1
 
(3)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
4.18 z 65 głosów

86%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty