Epidemiologia AIDS w Polsce

Pierwszy przypadek zakażenia HIV wykryty został w Polsce w roku 1985, natomiast zachorowanie na AIDS zdiagnozowano w roku 1986. W początkowych latach, główną drogę rozprzestrzeniania się zakażeń HIV w Polsce stanowiło stosowanie środków odurzających we wstrzyknięciach oraz kontakty homoseksualne męskie. Obecnie obserwujemy wzrost liczby zakażeń będących konsekwencją ryzykownych zachowań seksualnych.

Każdego roku wykrywa się ponad 700 zakażeń. W roku 2006 wykryto 749 zakażeń HIV. Ogółem od 1986 zarejestrowano 11.181 osób zakażonych HIV, odnotowano 1.992 zachorowań na AIDS, co najmniej 887 chorych zmarło.

W 2007 roku wskaźnik nowo wykrytych zakażeń na 100.000 mieszkańców był najwyższy w województwie dolnośląskim a następnie warmińsko-mazurskim, pomorskim i łódzkim. Wynika to między innymi z faktu, że na ryzyko zakażenia HIV mają wpływ migracje ludności, a więc intensywność kontaktów z osobami przebywającymi na obszarach o większej dynamice epidemii (Niemcy, kraje sąsiadujące Europy Wschodniej: Ukraina, Rosja a w szczególności Obwód Kaliningradzki, gdzie odnotowuje się nie tylko szczególnie wysokie wskaźniki zakażeń HIV, ale dużą dynamikę rozprzestrzeniania się epidemii).

Od roku 2001 obserwuje się w Polsce odwrócenie pewnych trendów epidemii. Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji heteroseksualnej, bez narkomanii dożylnej w wywiadach. Osoby te zakażają się poprzez ryzykowne kontakty seksualne, często połączone ze stosowaniem środków psychoaktywnych. Obserwujemy stale rosnącą liczbę zakażeń wśród kobiet. Fakt ten należy tłumaczyć tendencją wzrostową liczby zakażeń, do których dochodzi na drodze kontaktów heteroseksualnych.

Epidemia HIV/AIDS dotyka w znacznym stopniu osoby młode oraz kobiety. Aż 58% osób, które uległy zakażeniu HIV, nie ukończyło 29. roku życia, w tym 8%, w momencie zakażenia nie ukończyło dwudziestego roku życia.

W Polsce do końca marca 2006 zgłoszono 2358 (23% ogółu) zakażeń wśród kobiet i 7529 (75% ogółu) wśród mężczyzn (w pozostałych zgłoszeniach nie podano płci osoby) Odsetek kobiet wśród osób z nowo rozpoznanym zakażeniem HIV stopniowo wzrastał od około 20% na początku lat 90. do około 27% w latach 2000-2005. Najwyższy odsetek kobiet odnotowano w 2003 roku, tj. 29%. Średni wiek osób, u których stwierdzono zakażenie HIV, wzrastał systematycznie od 26. rż. na początku lat 90. do 32. rż. obecnie (od 27,5 do 32,5 roku wśród mężczyzn i od 24 do 28,5 roku wśród kobiet). Szczyt wykrywanych zakażeń wśród kobiet przypada na 22. rż., a wśród mężczyzn na 24. rok życia. Ponadto kobiety stanowią, aż 46% wszystkich zakażeń wykrytych u osób w wielu 15-19 lat, 25% wśród osób w wieku 20-29 lat, a jedynie 16% wśród osób w wieku 30 lat lub powyżej.