Cukrzyca - choroba cywilizacyjna

Cukrzyca - choroba cywilizacyjna

Według WHO cukrzyca, uznana już za chorobę społeczną, jest jednym z najgroźniejszych schorzeń cywilizacyjnych. Lekarze alarmują, że rozprzestrzeniająca się w bardzo szybkim tempie choroba, może stać się epidemią XXI wieku. Związane z nią groźne powikłania są coraz częstszymi przyczynami zgonów. Do tej pory w Polsce cukrzyca zaatakowała blisko 2 mln Polaków, jednak zdaniem lekarzy, cierpi na nią wiele (i coraz więcej) osób, które mogą jeszcze o tym nie wiedzieć, ponieważ cukrzyca przez wiele lat swojego przebiegu może nie dawać żadnych objawów. Szacuje się, że liczba diabetyków podwaja się co około 15 lat. Z cukrzycą można żyć normalnie, lecz pod warunkiem, że przestrzega się zaleceń lekarza i zmieni dotychczasowy styl życia. Nieleczona cukrzyca uszkadza wiele narządów i ich funkcji (groźne powikłania dotyczące m.in. wzroku, nerek, mózgu, serca), a w konsekwencji może prowadzić do śmierci.

Cukrzyca, zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia, to grupa chorób metabolicznych, charakteryzująca się hiperglikemią, wynikającą z defektu wydzielania lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Zasadą współczesnej terapii cukrzycy jest leczenie wszystkich zaburzeń towarzyszących chorobie, a nie tylko kontrola gospodarki węglowodanowej. Dążenie do normalizacji masy ciała, zwiększenie aktywności fizycznej, właściwa dieta, leczenie częstych w cukrzycy zaburzeń lipidowych, nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu krążenia oraz utrzymywanie glikemii w przedziale wartości możliwie najbardziej zbliżonym do stanu zdrowia, zmniejsza ryzyko powikłań cukrzycowych.

Statystyki są jednak przerażające – na świecie z chorobą tą zmaga się około 250 mln osób (z czego ok. 30 mln osób w Europie). Za 20 lat liczba diabetyków może wzrosnąć nawet do 380 mln! Zdaniem ekspertów wiele krajów, w tym także Polska, nie prowadzi dokładnych rejestrów pacjentów, dlatego też szacuje się, że cukrzyków może być nawet dwukrotnie więcej. Z blisko 2 mln osób w Polsce chorych na cukrzycę, około 10 % to chorzy z cukrzycą typu 1. Znacznie większą grupę, stanowią chorzy z cukrzycą typu 2 (90 %). Około 30 % chorych z tej grupy również wymaga leczenia insuliną. Kobiety stanowią większość chorych na cukrzycę.

Cukrzyca jest trudna do zdiagnozowania głównie dlatego, że na początku jej przebiegu nie boli. Pierwszym objawem może być jedynie pragnienie, senność lub częstsza potrzeba oddawania moczu. Chory nie odczuwa, że jego komórki w związku z brakiem insuliny nie mogą przyjąć glukozy, która uszkadza narządy wewnętrzne, układ nerwowy, naczynia krwionośne. Kluczem do skutecznej walki z cukrzycą i zahamowania jej postępu jest wczesne rozpoznanie oraz prawidłowe leczenie. Większość diabetyków szuka pomocy lekarskiej dopiero wówczas, gdy choroba już znacznie im dokucza i ogranicza normalne funkcjonowanie.

Dlaczego wzrasta liczba chorych na cukrzycę ? Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną, dlatego jej rozwój jest związany z obecnym dziś powszechnie stylem życia, sprzyjającym rozwojowi choroby. Postępy cywilizacji znacznie zmieniły bowiem naturalne przyzwyczajenia człowieka. Historycznie człowiek, któremu zdobycie pożywienia nie przychodziło z taką łatwością jak dziś, musiał przystosować się do sytuacji, wykształcając m.in. zdolność gromadzenia w organizmie „zapasów” w postaci tłuszczu. Pozwalały mu one na przeżycie między jednym a drugim „upolowanym” posiłkiem. Współczesnemu człowiekowi zdobycie pożywienia przychodzi z łatwością, a poza tym obfituje ono w dużą zawartość cukrów i tłuszczu. Organizm gromadzi zapasy energii w organizmie, nie będąc w stanie jej spalić. Sprzyja temu również niska aktywność fizyczna – mało ruchu i większość czasu spędzana w pozycji siedzącej. Taki tryb życia sprzyja powstawaniu i utrwalaniu otyłości, która jest jedną z głównych przyczyn wzrostu zachorowań na cukrzycę.

Rodzaje cukrzycy

Cukrzyca jest chorobą, której pojawienie się może być związane z różnymi czynnikami. Dlatego też wyróżnia się kilka typów tej choroby: oprócz cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2, także rzadziej występują: cukrzyce ciężarnych i cukrzyce wtórne.

Cukrzyca typu 1 ujawnia się najczęściej u ludzi młodych i dzieci. Ten rodzaj cukrzycy wywołany jest zniszczeniem komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny. Szacuje się, że ten typ choroby dotyka około 15-20 % osób z cukrzycą. Jedynym możliwym leczeniem tej odmiany choroby jest podawanie insuliny, łączone z właściwym odżywianiem i aktywnym trybem życia (odpowiednia aktywność fizyczna).

Cukrzyca typu 2 dotyka znacznie większej liczby osób: ok. 80 – 85 % wszystkich pacjentów z cukrzycą. Przyczyną występowania tej odmiany cukrzycy jest upośledzone działanie insuliny w organizmie, często współistniejące z otyłością i nadciśnieniem tętniczym.

Cukrzyca ciężarnych rozpoznawana jest w czasie ciąży i występuje do momentu urodzenia dziecka. Ten rodzaj choroby wiąże się z obecnością łożyska, które ma zdolności aktywacji insuliny. Zaawansowana cukrzyca upośledza wymianę metaboliczną między matką a płodem, powodując ryzyko zatrucia ciążowego, wielowodzia i nadmiernej masy ciała.

Cukrzyca wtórna to najbardziej zróżnicowana grupa cukrzyc, które jednak łącznie stanowią jedynie ok. 2-3 % wszystkich postaci cukrzycy w Europie i Ameryce Północnej. Charakterystyczne dla tej postaci są inne współistniejące z cukrzycą zespoły chorobowe.

Leczenie cukrzycy

Kluczem do skutecznej walki z chorobą i zahamowania jej postępu jest wczesne rozpoznanie oraz prawidłowe leczenie. Warunkiem uniknięcia powikłań cukrzycy jest utrzymanie właściwego poziomu cukru we krwi, co najlepiej określa wskaźnik hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Utrzymanie tego właściwego poziomu jest dość trudne, lecz na pewno nie jest niemożliwe. Istotą skutecznego działania jest odpowiednio dobrana terapia, która zapewni kontrolę metaboliczną cukrzycy, potwierdzoną założonym z góry do osiągnięcia wynikiem HbA1c. Takie leczenie pozwoli również bronić się przed powikłaniami, opóźniając ich nadejście i nasilenie. W tym celu chorzy mogą korzystać z nowoczesnych metod leczenia, opartych o leki nowej generacji. Takimi lekami są analogi insuliny, które odtwarzają profil wydzielania insuliny w sposób najbardziej zbliżony do fizjologicznego. Długo działający analog utrzymuje stężenie insuliny przez całą dobę na tym samym poziomie, chroniąc osobę chorą przed spadkami poziomu cukru także podczas snu, czego żadna z dostępnych na rynku klasycznych insulin nie może zapewnić. Dzięki takiemu działaniu terapia oparta na analogach pozwala na uzyskanie lepszych wskaźników wyrównania metabolicznego. Leczenie w modelu intensywnym polega na podawaniu raz na dobę długo działającego analogu, który naśladuje podstawowe (tzw. bazowe lub bazalne) wydzielanie insuliny przez organizm, oraz dodatkowo - przy każdym posiłku - insuliny krótko działającej.

Ocena artykułu

4.42
z 59 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(41)
4
 
(9)
3
 
(3)
2
 
(5)
1
 
(1)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
4.42 z 59 głosów

85%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty