Rak wątroby

Rak wątroby
Spis treści
  1. Czynniki ryzyka raka wątroby
  2. Objawy raka wątroby
  3. Rozpoznanie raka wątroby
  4. Klasyfikacja nowotworów wątroby pierwotnych
  5. Klasyfikacja TNM raka wątroby
  6. Stopnie zaawansowania raka wątroby
  7. Leczenie raka wątroby
  8. Rokowanie raka wątroby

Nowotwory złośliwe wątroby to w 95% nowotwory przerzutowe najczęściej z raka jelita grubego, raka trzustki i raka sutka oraz w 5% nowotwory pierwotne. Najczęściej spotykanym nowotworem pierwotnym wątroby stwierdzanym w około 85% jest rak wątrobowokomórkowy (carcinoma hepatocellulare, hepatoma), nieco rzadziej bo w około 10% występuje rak wychodzący z dróg żółciowych (carinoma colangiogenes). Najczęściej chorują osoby w wieku 50-60 lat. przeważnie mężczyźni (M.:K=4:1).

Przebieg choroby od momentu rozpoznania jest zazwyczaj szybki. Często występują przerzuty do węzłów chłonnych nadobojczykowych po prawej stronie, do mózgu, płuc i kości. Dołączają się zwykle krwawienia z żylaków przełyku lub żołądka czemu towarzyszą objawy uogólnionej skazy krwotocznej.

Czynniki ryzyka raka wątroby

Rak wątrobowokomórkowy rozwija się bowiem głównie na podłożu przewlekłego procesu zapalnego toczącego się w tym narządzie. Głównymi czynnikami ryzyka mającymi wpływ na rozwój raka wątroby jest:

  • marskość wątroby - Ryzyko powstania tego nowotworu u chorego z marskością wątroby wynosi ok. 3-5% rocznie.
  • wzw typu B - Ryzyko wystąpienia tego nowotwory jest zwiększone u osób u których dochodzi do uszkodzenia wątroby w przebiegu zakażenia wzw typ b,
  • wzw typu C -Obecność marskości na tle zapalenia wątroby typu C stanowi duże zagrożenie rozwoje raka wątroby
  • alkohol. rak wątroby u chorych z istniejącym zakażeniem WZW typu C i marskością wątroby na tle alkoholowym występuje częściej
  • aflatoksyny – spożywanie spleśniałego zboża stanowiący popularny składnik pożywienia jest częstą przyczyną raka
  • hemochromatoza i inne choroby metaboliczne - Marskość wywołana przez hemochromatozę zwiększa ryzyko powstania nowotworu ponad 200 razy. Inne choroby metaboliczne jak niedobór alfa1-antytrypsyny, wrodzona tyrozynemia, choroba Wilsona i porfirie są wiązane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia wątrobiaka.
  • doustne środki antykoncepcyjne - Istnieją doniesienia wskazujące na zwiększenie odsetka występowania pierwotnego raka wątroby u kobiet przyjmujących doustne środki antykoncepcyjne,

Objawy raka wątroby

W okresie początkowym przebieg raka pierwotnego jest skąpoobjawowy lub też występują objawy rozpoznanej wcześnie marskości wątroby lub przewlekłego zapalenia wątroby. Dość często chorzy skarżą się na:

  • bóle w prawym podżebrzu
  • brak apetytu
  • uczucie ciężkości

Ponadto często występuje:

  • utrata masy ciała
  • gorączka,
  • żółtaczka,
  • wodobrzusze,
  • pojawienie się pajączkowatych rozszerzeń naczyń na skórze górnej części ciała

W przebiegu raka pierwotnego wątroby, narząd ten często jest twardy o bolesnym brzegu i całej powierzchni. Często dochodzi do powiększenia śledziony jako wyraz istniejącego nadciśnienia wrotnego.

Rak wątroby wtórny

Objawy kliniczne w przebiegu przerzutów nowotworowych do wątroby mogą być podobne do objawów obserwowanych w raku pierwotnym wątroby, zwłaszcza wtedy, gdy nie ma wyraźnych objawów ze strony narządu będącego ogniskiem pierwotnym nowotworu. W innych przypadkach gdy choroba nowotworowa trwa dłuższy okres na pierwszy plan wysuwają się objawy uszkodzenia narządu będącego punktem wyjścia do choroby nowotworowej.

Rozpoznanie raka wątroby

Rozpoznanie choroby najczęściej ustala się zbyt późno, gdy szanse chorego na korzyści z terapii są już niewielkie. Właściwe rozpoznanie ustala się na podstawie podwyższonego stężenia białka płodowego alfa-fetopreoteiny u 75% - 95% chorych i des-gamma-karboksy-protrombiny (DCP) u 50% - 80% oraz obecności guza w badaniu ultrasonograficznym (USG), tomografii komputerowej (TK), rezonansu magnetycznego (MRU) i w arteriografii. Badaniami obrazującymi można ocenić obecność zarówno guza pierwotnego jak i poszukać ognisko pierwotne dające przerzuty do wątroby.

W przypadku obecności zmian marskich w wątrobie rozpoznanie raka za pomocą TK jak i MRI może być utrudnione ze względu na ogniska zmian regeneracyjnych mogących mieć postać guzka. Dotyczy to zarówno badania TK jak i MRI.

Badaniem definitywnie rozstrzygającym o charakterze guza w wątrobie jest ocena mikroskopowa komórek pobranych w drodze biopsji pod kontrolą USG lub TK lub uzyskanych podczas zabiegu operacyjnego.

Badanie radiologiczne klatki piersiowej pPozwala ocenić brak lub obecność zmian przerzutowych w miąższu płuc, płyn w jamach opłucnowych, zmiany zapalne.

Klasyfikacja nowotworów wątroby pierwotnych

Nowotwory nabłonkowe:

  • rak wątrobowo-komórkowy (carcinoma hepatocelullare, hepatoma)
  • rak przewodów żółciowych (cholangiocarcinoma)
  • torbielakogruczolak z przewodów żółciowych (cystadenocarcinoma cholangiogenes)
  • rak mieszany z hepatocytów i przewodów żółciowych (hepatocholangiocarcinoma)
  • wątrobiak zarodkowy (hepatoblastoma)
  • rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepiteliale)
  • rak niezróżnicowany (carcinoma nondifferentiatum)
  • Rakowiak (carcinoid)

Nowotwory nienabłonkowe:

  • hemangioepitelioma malignum (hemangiosarcoma)
  • tłuszczakomięsak (liposarcoma)
  • włókniakomięsak (fibrosarcoma)
  • mięsak wywodzący się z mięśni gładkich (leiomyosarcoma)
  • mięsak wywodzący się mięśni poprzecznie prążkowanych (rhabdomyoblastoma)

Klasyfikacja TNM raka wątroby

Cecha T (guz pierwotny)

  • T1 - Pojedynczy guz średnicy < 2 cm bez naciekania naczyń
  • T2 - Pojedynczy guz średnicy < 2 cm naciekający naczynia lub pojedynczy guz średnicy > 2 cm lub liczne w jednym płacie, bez naciekania naczyń
  • T3 - Pojedynczy guz średnicy > 2 cm naciekający naczynia lub liczne guzy średnicy <2 cm w jednym płacie, nie naciekające naczyń lub liczne guzy średnicy > 2 cm w jednym płacie, niezależnie od naciekania
  • T4 - Liczne, w obu płatach, naciekanie dużych gałęzi ż. wrotnej lub wątrobowej

Cecha N (węzły chłonne)

  • N0 rak przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych
  • N1 Obecne przerzuty w okolicznych węzłach chłonnych

Cecha M (przerzuty odległe)

  • M0 Bez przerzutów odległych
  • M1 Obecne przerzuty odległe

Stopnie zaawansowania raka wątroby

W oparciu o klasyfikację TNM prowadzona jest ocena stopnia zaawansowania nowotworu:

Stopień zaawansowania T N M
I T1 N0 M0
II T2 N0 M0
III

T1
T2
T3

N1
N1
Nx

M0
M0
M0

IVA

T4

Nx

M0

IVB

Tx

Nx

M1

Leczenie raka wątroby

Jedynym sposobem leczenia dającym szansę na wyleczenie chorego jest usunięcie nowotworu w całości poprzez wycięcie tkanki wątrobowej wraz z guzem (częściowa hepatektomia, lobektomia) lub transplantację wątroby. Jednak ze względu na zaawansowanie nowotworu operacje można wykonywać jedynie u 30% chorych.

U pozostałych chorych wykonuje się zabiegi paliatywne, do których należy:

  • endoskopowe protezowanie zewnatrzwątrobowych dróg żółciowych
  • założenie cewnika do wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych (pod kontrolą USG)
  • chemioterapia systemowa
  • chemioterapia dotętnicza, o gałęzi tętnicy wątrobowej
  • krioterapia guzów wątroby
  • doguzowe iniekcje alkoholu
  • radioterapia śródoperacyjna
  • hypertermia (np. za pomocą lasera)

W nielicznych przypadkach dotyczących głównie raka pęcherzyka żółciowego i raka żołądka przerzuty do wątroby są pojedyncze i zlokalizowane w jednym płacie. Resekcję guza przerzutowego do wątroby jest celowa jedynie po radykalnym usunięciu ogniska pierwotnego. Leczenie w takich przypadkach polega na usunięciu ogniska pierwotnego raka oraz częściowym usunięciu wątroby z guzem nowotworowym.

Rokowanie raka wątroby

Pięcioletnie przeżycia wahają się pomiędzy 12 a 50% a odsetek wznów miejscowych pomiędzy 47% po 3 latach do 100% po 5 latach.

Ocena artykułu

4.53
z 62 głosów
Napisz komentarz →
5
 
(40)
4
 
(18)
3
 
(2)
2
 
(1)
1
 
(1)
Ocena
Ocenianie... . .
Dziękujemy za ocenę!
4.53 z 62 głosów

94%czytelników oceniło artykuł na 4 i 5 gwiazdek.

    Podobne teksty