Choroby reumatyczne - istotny problem społeczny

Grupa Europarlamentarzystów wywodząca się z różnych środowisk politycznych i krajów członkowskich Unii Europejskiej złożyła do Parlamentu Europejskiego pisemne oświadczenie nr 41, dotyczące chorób reumatycznych. Głównym celem dokumentu jest wezwanie Komisji Europejskiej do nadania chorobom reumatycznym charakteru priorytetowego. Uznanie tej grupy schorzeń za istotny problem społeczny w skali Europy umożliwi wprowadzenie chorób reumatycznych do nowej europejskiej strategii zdrowia i objęcie ich 7 ramowym programem badawczym. Wniosek zostanie poddany głosowaniu jeśli do 5 października 2005 r. poprze go ponad połowa z ogólnej liczby 366 Eurodeputowanych.

Autorami oświadczenia są: Richard Howitt (Wielka Brytania) Przewodniczący EP’s Disability Intergroup, Adamos Adamou (Cypr), David Hammerstein (Hiszpania), Ursula Stenzel (Austria) i Grażyna Staniszewska (Polska). Dotychczasowe działania wspierające deklarację nr 41 w Polsce zaowocowały uzyskaniem poparcia ze strony połowy z ogólnej liczby Eurodeputowanych. Pod oświadczeniem podpisali się m.in. Jerzy Buzek, Bronisław Geremek, Janusz Wojciechowski, Michał Tomasz Kamiński, Jan Jerzy Kułakowski, Jacek Emil Saryusz – Wolski, Maciej Giertych.

Nadanie chorobom reumatycznym charakteru priorytetowego w ramach 7 ramowego programu badań naukowych UE to najważniejszy cel oświadczenia. Dzięki temu choroby reumatyczne zostaną uznane za zagrożenie równie poważne jak np. nowotwory czy choroby serca. Sygnatariusze oświadczenia wzywają kraje członkowskie UE do zapobiegania zagrożeniom ze strony chorób reumatycznych poprzez umożliwienie jednolitego dostępu do wszystkich metod ich leczenia w krajach Unii Europejskiej, w tym także do nowoczesnych leków biologicznych, które są już dostępne na rynku i przynoszą imponujące efekty terapeutyczne. Deklaracja nr 41 wzywa Komisję Europejską także do wzmocnienia i ujednolicenia legislacji, tak by poprzez wprowadzenie specjalnych dyrektyw na szczeblu europejskim stało się możliwe wyeliminowanie z zapisów prawnych wszelkich elementów dyskryminacji niepełnosprawnych i umożliwienie im skutecznego leczenia we wszystkich krajach UE.

„Niebezpieczeństwa jakie niosą ze sobą choroby reumatyczne wciąż są przez nas niedoceniane. Schorzenia te dotykają ogromnej liczby osób, zarówno dzieci, jak i dorosłych, którzy pozostawieni sami sobie w kilkuletniej perspektywie zasilą szeregi inwalidów. To wszystko musi, i przecież już wywiera bardzo negatywny wpływ na ogólny system ochrony zdrowia” – twierdzi prof. Włodzimierz Maśliński Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego, i zadaje retoryczne pytanie: „Czy biorąc pod uwagę prognozy naukowców na najbliższe 15 lat, dotyczące znacznego wzrostu liczby chorych na skutek przesunięcia struktury demograficznej społeczeństw w kierunku grup powyżej 50 roku życia możemy pozwolić sobie na luksus nie zauważania problemu”.

Choroby reumatyczne – z najczęstszą chorobą zwyrodnieniową i niezwykle niebezpiecznymi chorobami zapalnymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – dotyczą większej liczby ludzi w skali Unii Europejskiej, niż jakiekolwiek inne grupy chorób. Najczęściej atakują ludzi młodych, będących u szczytu aktywności zawodowej, społecznej, rodzinnej. Badania ostatnich lat dowodzą, że schorzenia reumatyczne dotykają ponad 50% mieszkańców Europy i są najważniejszą z przyczyn wcześniejszego przechodzenia pacjentów na renty inwalidzkie. Niezdolność do pracy spowodowana chorobami reumatycznymi to problemem, z którym boryka się większość krajów Unii Europejskiej. Z punktu widzenia ekonomii państwa choroby reumatyczne zajmują czołowe miejsce na liście najbardziej kosztownych dolegliwości, wpływa na to: powszechność ich występowania, straty wywołane niezdolnością do pracy, koszty leczenia i umieralność pacjentów.

Bezpośrednią konsekwencją większej liczby niepełnosprawnych jest wzrastające obciążenie państwa kosztami wypłacanych rent. W orzeczeniach ZUS i KRUS, które ubezpieczają około 15 milionów dorosłych Polaków, choroby reumatyczne zajmują pierwszą pozycję wśród przyczyn wszystkich rent w KRUS i drugie miejsce w ZUS. Na dodatek, w odróżnieniu od innych grup chorób, w przypadku chorób reumatycznych przeważają orzeczenia pierwszorazowe – dowód, że rzesza niepełnosprawnych w ich następstwie powiększa się.

„Choroby reumatyczne, nie leczone w odpowiedni sposób, prowadzą do inwalidztwa i życia w cierpieniu. A dotykają przecież nie tylko ogromnej liczby chorych ale także ich najbliższych. Wśród pacjentów jest wiele osób młodych – to dla nich powinniśmy opracować skuteczne metody walki z chorobą. Pacjentom w starszym wieku winniśmy oszczędzić poniżającego poczucia uzależnienia i dotkliwego bólu poprzez skuteczne hamowanie rozwoju choroby’’ - mówi dr Bożena Moskalewicz Przewodnicząca polskiej Federacji Stowarzyszeń Osób Chorych na Choroby Reumatyczne „REF”.

W obliczu danych wyraźnie widać, że istnieje bardzo pilna potrzeba wprowadzenia chorób reumatycznych na europejską listę „głównych zwalczanych” chorób, na której dotychczas znalazły się: nowotwory, choroby zakaźne, choroby krążenia, cukrzyca i choroby układu nerwowego – oficjalnie uznane za choroby cywilizacyjne. Tylko w ten sposób mogą zostać objęte szeroko zakrojonymi badaniami naukowymi, w efekcie ich przyczyny zostaną lepiej poznane a skutki – zahamowane. Dlatego też w obecnej chwili szczególnie istotne jest uświadomienie wszystkim jak wielki i destrukcyjny wpływ wywierają choroby reumatyczne na społeczeństwa Europy.

W Polsce zadanie to realizuje Polskie Towarzystwo Reumatologiczne oraz Federacja Stowarzyszeń Osób Chorych na Choroby Reumatyczne „REF”, od lat zaangażowane w działania na rzecz poprawy ogólnej sytuacji w dziedzinie reumatologii, a przede wszystkim dramatycznych losów pacjentów. Organizacje te bardzo silnie wspierają także działania Europejskiej Ligi do Walki z Chorobami Reumatologicznymi (EULAR), zrzeszającej środowisko ludzi walczących z chorobami reumatycznymi – lekarzy praktyków, naukowe autorytety medyczne i stowarzyszenia osób dotkniętych chorobami reumatycznymi. Bieżące zadania są realizowane we współpracy z europejskim zespołem Manifestu na Trzecie Tysiąclecie – którego celem jest podniesienie świadomości i wiedzy o zagrożeniach związanych z chorobami reumatycznymi.