Badanie ostrości wzroku

Spis treści

1. Przygotowanie do badania ostrości wzroku
2. Badanie ostrości wzroku
3. Postępowanie po badaniu ostrości wzroku

Badanie ostrości wzroku jest podstawowym testem czynnościowym oka i powinno być przeprowadzane przy każdym badaniu okulistycznym. Badanie ostrości wzroku czyli zdolności rozróżniania dwóch punktów leżących blisko siebie polega na odczytywaniu różnej wielkości optotypów (litery,obrazki dla dzieci lub inne figury dla osób nie umiejących czytać) z określonej odległości. Znaki te mają określoną grubość i oddzielone są przerwami o tej samej grubości, tak, że oko zdrowe widzi cały znak pod kątem 5 minut, a jego szczegóły pod kątem 1 minuty, czyli kątem pod którym dwa najbliżej położone siebie punkty odbierane są jeszcze jako dwa punkty. Siłę ostrości wzroku osoby badanej wyraża się stosunkiem odległości z której optotyp jest rozpoznawany (d), do odległości, z której jego elementy są widziane pod kątem 1 stopnia (D).

Przygotowanie do badania ostrości wzroku

Wskazania do wykonania badania:

• rutynowe badanie okulistyczne, wykonywane przy prawie każdej wizycie u okulisty.
• uraz oka
• pogorszenie ostrości wzroku
  

Badania poprzedzające:
Nie ma specjalnych zaleceń. Nie ma bezwzględnej konieczności wykonywania wcześniej innych badań.

Badanie ostrości wzroku

Badanie ostrości wzroku w dal
Do badania ostrości wzroku służą tablice Snellena do dali, które są tak skonstruowane, że na białym matowym tle znajdują się czarne lub matowe optotypy stopniowo zmniejszające się ku dołowi. Testy do badania ostrości wzroku mogą być prezentowane trojako:

• jako kartonowe tablice z drukowanymi optotypami
• jako tablice z białego szkła z możliwością zdalnego podświetlania poszczególnych rzędów optotypów
• jako optotypy rzutowane przez projektor na biały, matowy ekran

Badanie ostrości wzroku do dali przeprowadza się dla każdego oka osobno, przy starannym zasłonięciu oka drugiego. W gabinecie lekarskim przesłonę zakłada się do próbnej ramki okularowej. Jeśli nie korzysta się z ramek badany może zasłaniać oko trzymaną w ręku przesłoną lub nawet własną dłonią. Tak więc jeśli z odległości d=5 m odczytasz rząd przeznaczony do odczytania z odległości D = 5, to Twoja ostrość wzroku wyniesie 5/5 (pełna ostrość wzroku) lub w postaci ułamka dziesiętnego jako 1,0. Natomiast jeśli z odległości d=5m odczytasz znaki przeznaczone do odczytania z odległości D= 50, to ostrość wzroku równa się 5/50 lub 0,1. Anglosacy badają z odległości 20 stóp i za normę przyjmują 20/20.

Jeśli pacjent nie odczyta największego optotypu poleca się, aby pacjent liczył palce pokazywane przez osobę badającą z odległości mniejszej niż tablica testowa. Prawidłowe liczenie palców z odległości np. 3m określa się jako V=3/50 lub V=0,06 lub "liczy palce z 3m".

Jeśli osoba badana nie rozróżnia palców z odległości 20-30cm wówczas przeprowadza się badanie zdolności widzenia ruchu, polegające na poruszaniu ręką przed okiem pacjenta z góry na dół lub z lewej strony do prawej. Prawidłowe postrzeganie ruchu zapisuje się jako V="ruchy ręką przed okiem".

W końcu, jeśli pacjent nie jest w stanie rozróżnić ruchu ręką wówczas bada się poczucie światła i jego lokalizację, które świadczy o zachowaniu funkcji układu odbiorczego, układu przewodzącego aż do percepcji w korze wzrokowej włącznie. Poczucie światła bada się w przyciemnionym pokoju rzutując na oko wiązkę światła skierowaną kolejno na centralną część siatkówki a następnie obwodowa na każdy z 4 jej kwadrantów (górny lewy, górny prawy, dolny lewy, dolny prawy). Jeśli badany określa prawidłowo kierunek padania światła w sposób pewny zaznacza się tę odpowiedź znakiem "+" w odpowiednim kwadrancie, w innym przypadku stawia się znak "-". Brak poczucia światła jest równoznaczne z całkowitą ślepotą ( Visus oculi dextri = 0).

Jeśli w czasie badania stwierdzono obniżenie ostrości wzroku wówczas lekarz przeprowadza próbę korekcji okularowej, polegającej na badaniu ostrości wzroku po umieszczeniu do próbnej ramki okularowej kolejno soczewek rozpraszających lub skupiających aż do uzyskania prawidłowej bądź najlepszej dla danego oka ostrości wzroku. Ostrość wzroku z zastosowaniem korekcji okularowej zapisuje się jako V.o.s c.c. lub V.o.d. c.c (cum corectione = z korekcją) natomiast bez korekcji jako V.o.s. lub V.o.d. s.c. (sine corectione = bez korekcji)

Prawidłowa ostrość wzroku:

• ostrość wzroku oka prawego - visus oculi dextri (V.o.d.) = 1,0
• ostrość wzroku oka lewego - visus oculi sinistri (V.o.s.) = 1,0
• ostrość obu oczu - visus oculi utriusque (V.o.u.) = 1,0

Do 6 roku życia stwierdza się trudności w tzw. rozdzielaniu znaków, dlatego też przeciętnie inteligentne 2-3 letnie dzieci mają ostrość wzroku wynoszącą 0,5, a 4-6 letnie dzieci ostrość wzroku około 0,8. Pełnej ostrości wzroku należy spodziewać się po 6 roku życia. Prawidłowe oko może cechować większa zdolność rozdzielcza siatkówki, dlatego też często tablice testowe zawierają jeden lub dwa niższe rzędy znaków, których odczytanie określa się jako np V=1,25 lub V=1,5, V=2,0

Badanie ostrości wzroku z bliska
Badanie ostrości wzroku do bliży polega na czytaniu z odległości 30 cm każdym okiem osobno standaryzowanego tekstu z tablic Snellena do bliży. Zasada budowy tablicy jest taka sama jak do dali, ale tekst ułożony jest od najdrobniejszych do największych liter natomiast dla dzieci przedszkolnych zamiast liter stosowane są optotypy obrazkowe. Wszystkie optotypy powinny być odczytywana z odległości od 0.5m - 3.0m. Prawidłowe odczytanie najmniejszego druku to pełna ostrość wzroku do bliży, którą zapisuje się jako Sn.o.d. = 0,5/30. Natomiast gdy badany czyta z 30cm druk przeznaczony do odczytania z 3m wówczas jego ostrość wynosi Sn.o.d. = 3,0/30. Następnie jeśli stwierdzono nieprawidłową ostrość wzroku przeprowadza się próbę korekcji okularowej podobnej do tej, przeprowadzanej w czasie badania ostrości wzroku z bliska.

Postępowanie po badaniu ostrości wzroku

Zalecenia
Po wykonaniu badania nie ma specjalnych zaleceń.

Możliwe powikłania
Po badaniu nie występują powikłania.